อ่านบาลีว่า:
วา-จัง, มุน-ไจ-ยะ, กัน-ละ-ยา-นิง
ตัวอย่างแต่งกระทู้ธรรมชั้นตรี
อ่านแนวนำมาเขียนอธิบาย
วาจํ มุญฺเจยฺย กลฺยาณึ
บุคคลควรพูดให้ไพเราะ
๑. กล่าวถูกกาลเทศะ คือพูดถูกที่ถูกเวลา
๒. เป็นคำจริง ไม่โกหกหลอกลวง
๓. เป็นคำพูดที่อ่อนหวาน ไพเราะเสนาะหู
๔. เป็นคำพูดที่มีประโยชน์ ไม่เหลวไหลไร้สาระ
๕. กล่าวด้วยจิตเมตตา คือเป็นคำที่พูดด้วยความปรารถนาดีต่อผู้ฟัง
ถ้อยคำที่ประกอบด้วยลักษณะ 5 อย่างดังกล่าวมานี้ เรียกว่า วาจางาม
คำพูดที่ประกอบด้วยองค์เหล่านี้ ถือว่าเป็นคำพูดที่ไพเราะ ควรกล่าวให้ติดเป็นนิสัย เพราะว่าผู้ที่พูดไพเราะหรือเปล่งวาจางาม ย่อมเป็นที่รักและเคารพของคนอื่น ไปที่ไหนก็มีแต่คนรักนิยมชมชอบ และสามารถอำนวยประโยชน์ให้เกิดขึ้นแก่ตนและผู้อื่นด้วย
สังยุตตนิกาย สคถวรรค
ตัวย่อสุภาษิต:
สํ.ส. ๑๕/๖๐
