อ่านบาลีว่า:
อัก-โก-เท-นะ, ชิ-เน, โก-ทัง
อ่านแนวนำมาเขียนอธิบาย
อกฺโกเธน ชิเน โกธํ
พึงชนะคนโกรธด้วยความไม่โกรธ
คนเช่นนี้เป็นคนที่ขาดขันติและเมตตา สำหรับเข้าล้างความโกรธ เมื่อความโกรธเกิดขึ้นกับบุคคลใด ย่อมทำให้คนนั้นมีความทุกข์ จิตใจขุ่นมัว ขัดเคือง หงุดหงิด ฟุ้งซ่าน หาความสุขไม่ได้ เพราะภายในใจนั้นร้อนรุ่มคลุ้มคลั่ง เป็นบุคคลที่ไม่ควรไปตอแยด้วย เป็นบุคคลที่ไม่ควรคบหาสมาคมด้วย
ซึ่งการที่จะเอาชนะบุคคลผู้โกรธได้นั้น จะต้องใช้หลักธรรม ข้อขันติความอดทน คือไม่โกรธตอบ ถึงเขาจะโกรธอย่างไร ก็เปรียบเหมือนปรบมือข้างเดียว ย่อมจะไม่มีเสียงดัง ความโกรธของเขาก็จะคลายลงเอง เพราะฉะนั้น ท่านจึงสอนว่า จงชนะคนโกรธด้วยความไม่โกรธตอบ
เพราะถ้าเราไม่โกรธตอบ ใจเย็น มีขันติ มีเมตตา ข่มใจเสียได้ มองเห็นโทษของความโกรธ แล้วไม่โกรธตอบบุคคลที่กำลังโกรธ จึงจะถือได้ว่าเรานั้นประเสริฐกว่าเขา เพราะเขาควบคุมอารมณ์ตัวเองไม่ได้ แต่เราควบคุมตัวเองได้ เขาตกเป็นทาสของความโกรธ แต่เราไม่เป็นเช่นนั้น นั่นแหละคือเราสามารถชนะความโกรธ และเอาชนะคนที่โกรธได้อย่างแท้จริง
ขุททกนิกาย ธรรมบท, ขุททกนิกาย ชาดก ทุกนิบาต
ตัวย่อสุภาษิต:
(ขุ.ธ. ๒๕/๔๕, ขุ.ชา.ทุก. ๒๗/๕๐)
