เก็งข้อสอบวิชาธรรมวิจารณ์ ธรรมศึกษาชั้นเอก ระดับอุดมศึกษา
| ๑. | นิพพิทา คือความหน่ายในอะไร ? ก. การศึกษา ข. ทุกข์ ค. บริวาร ง. ชีวิต |
| ๒. | คำว่า นิพพิทา มีความหมายตรงกับข้อใด ? ก. หน่ายทุกข์ ข. สิ้นกำหนัด ค. หลุดพ้น ง. หมดจด |
| ๓. | โลกโดยตรง หมายถึงข้อใด ? ก. อากาศ ข. น้ำ ค. แผ่นดิน ง. ป่าไม้ |
| ๔. | โลกโดยอ้อม หมายถึงข้อใด ? ก. อากาศ ข. น้ำ ค. แผ่นดิน ง. หมู่สัตว์ |
| ๕. | คำว่า จงมาดูโลกนี้ พระพุทธเจ้าตรัสไว้เพื่อพระประสงค์ใด ? ก. ให้เพลิดเพลิน ข. ให้สลดใจ ค. มิให้หลงชม ง. ให้เห็นโลก |
| ๖. | คำว่า จงมาดูโลกนี้ พระองค์ตรัสไว้เพื่อพระประสงค์ใด ? ก. ให้เพลิดเพลิน ข. ให้เกิดปัญญา ค. ให้รู้เหตุ ง. ให้รู้ภูมิศาสตร์ |
| ๗. | พระพุทธเจ้าทรงเปรียบโลกเหมือนกับอะไร ? ก. บ้านเรือน ข. ราชรถ ค. อัตภาพ ง. พระราชวัง |
| ๘. | พระพุทธเจ้าทรงเปรียบอะไรว่า ตระการดุชราชรถ ? ก. ชีวิต ข. สังขาร ค. อัตภาพ ง. โลก |
| ๙. | พระพุทธเจ้าตรัสเรียกผู้หมกอยู่ในโลกว่าอะไร ? ก. คนเขลา ข. คนไร้การศึกษา ค. คนดื้อร้ัน ง. คนขาดสติ |
| ๑๐. | คำว่า คนเขลา หมายถึงใคร ? ก. คนอันธพาล ข. คนโง่ ค. คนไร้ปัญญา ง. คนขาดสติ |
| ๑๑. | คำว่า พวกผู้รู้ หมายถึงใคร ? ก. ผู้มีการศึกษา ข. ผู้รู้โลกตามเป็นจริง ค. ผู้รู้โลกธรรม ง. ผู้รู้ทันเหตุการณ์ |
| ๑๒. | ผู้ไม่เห็นโลกตามเป็นจริง จะได้รับผลอย่างไร ? ก. สุขๆ ทุกข์ๆ ข. ทุกข์อย่างเดียว ค. บรมสุข ง. นิรามิสสุข |
| ๑๓. | ผู้เห็นโลกตามเป็นจริง จะได้รับสุขประเภทใด ? ก. สุขๆ ทุกข์ๆ ข. สุขทางโลก ค. สามิสสุข ง. นิรามิสสุข |
| ๑๔. | ทำอย่างไร จึงจะไม่ข้องอยู่ในโลก ? ก. ออกบวช ข. ปรารถนาไม่เกิดอีก ค. ไม่ยุ่งกับใคร ง. ไม่ติดใจกามคุณ |
| ๑๕. | ข้อใด เป็นอาการสำรวมจิต ? ก. สำรวมอินทรีย์ ข. เจริญกัมมัฏฐาน ค. เจริญวิปัสสนา ง. ถูกทุกข้อ |
| ๑๖. | ข้อใด ไม่ใช่อาการสำรวมจิต ? ก. สำรวมอินทรีย์ ข. เจริญกัมมัฏฐาน ค. เจริญวิปัสสนา ง. รักษาศีล |
| ๑๗. | วัตถุกามเป็นอารมณ์เครื่องผูกใจให้ติดอยู่เรียกว่าอะไร ? ก. ขันธมาร ข. บ่วงแห่งมาร ค. เสนามาร ง. มัจจุมาร |
| ๑๘. | บ่วงแห่งมารที่คล้องบุคคลบุคคลให้ติดอยู่ในโลก หมายถึงข้อใด ? ก. กิเลสมาร ข. วัตถุกาม ค. กามตัณหา ง. กามราคะ |
| ๑๙. | กิเลสกามคือเจตสิกอันเศร้าหมอง เรียกว่าอะไร ? ก. มาร ข. บ่วงแห่งมาร ค. เสนามาร ง. มัจจุมาร |
| ๒๐. | โทษล้างผลาญคุณความดี ทำให้เสียคน เรียกว่าอะไร ? ก. มาร ข. บ่วงมาร ค. เสนามาร ง. มัจจุมาร |
| ๒๑. | เห็นสังขารอย่างไร จัดเป็นทางแห่งวิสุทธิ ? ก. ไม่เที่ยง ข. เป็นทุกข์ ค. เป็นอนัตตา ง. ถูกทุกข้อ |
| ๒๒. | เห็นสังขารอย่างไร ไม่ใช่ทางแห่งวิสุทธิ ? ก. ไม่เที่ยง ข. เป็นทุกข์ ค. เป็นอัตตา ง. เป็นอนัตตา |
| ๒๓. | สังขารในขันธ์ ๕ มีความหมายตรงกับข้อใด ? ก. ความรุ้สึก ข. ความจำ ค. ความคิดอ่านต่างๆ ง. ความรู้แจ้ง |
| ๒๔. | รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เรียกว่าอะไร ? ก. ขันธ์ ๔ ข. ขันธ์ ๕ ค. ขันธ์ ๖ ง. ขันธ์ ๗ |
| ๒๕. | คำว่า สังขาร ในอุทเทสปฏิปทาแห่งนิพพาน ได้แก่อะไร ? ก. จิต ข. เบญจขันธ์ ค. อินทรีย์ ง. อายตนะ |
| ๒๖. | ข้อใด จัดเป็นวิสังขาร ? ก. วิญญาณ ข. เวทนา ค. สัญญา ง. นิพพาน |
| ๒๗. | ความไม่เที่ยง เป็นลักษณะของอะไร ? ก. รูป ข. เวทนา ค. สัญญา ง. ถูกทุกข้อ |
| ๒๘. | ข้อใด กล่าวความหมายของอนิจจตาได้ถูกต้อง ? ก. ทนได้ยาก ข. เกิดและเสื่อมสิ้นไป ค. ไม่มีเจ้าของ ง. ไม่อยู่ในอำนาจ |
| ๒๙. | อะไรปิดบังไว้ จึงมองไม่เห็นอนิจจา ความเป็นของไม่เที่ยงแห่งสังขาร ? ก. ศัลยกรรม ข. อิริยาบถ ค. สันตติ ง. ฆนสัญญา |
| ๓๐. | ทุกขตา คือความเป็นทุกข์แห่งสังขาร หมายถึงข้อใด ? ก. ความเจ็บป่วย ข. ความโศกเศร้า ค. ความหิว ง. ถูกทุกข้อ |
| ๓๑. | ข้อใด กล่าวความหมายของทุกขตาได้ถูกต้อง ? ก. ทนได้ยาก ข. เกิดและเสื่อมสิ้นไป ค. ไม่มีเจ้าของ ง. ไม่อยู่ในอำนาจ |
| ๓๒. | อะไรปิดบังไว้ จึงมองไม่เห็นทุกขตา ความเป็นทุกข์แห่งสังขาร ? ก. สุขเวทนา ข. อิริยาบถ ค. สันตติ ง. ฆนสัญญา |
| ๓๓. | สภาวทุกข์ คือทุกข์ตามสภาพ หมายถึงข้อใด ? ก. ความแก่ ข. ความหิว ค. ความกระวนกระวาย ง. ความโศกเศร้า |
| ๓๔. | เกิด แก่ เจ็บ ตาย จัดเป็นทุกข์อะไร ? ก. สภาวทุกข์ ข. ทุกข์จร ค. ทุกข์ประจำ ง. พยาธิทุกข์ |
| ๓๕. | ปกิณณกทุกข์ คือทุกข์ที่จรมาในชีวิต หมายถึงข้อใด ? ก. ความทุกข์กาย ข. ความทุกข์ใจ ค. ความโศกเศร้า ง. ถูกทุกข้อ |
| ๓๖. | ความเศร้าโศกจักเป็นทุกข์ชนิดใด ? ก. สภาวทุกข์ ข. ปกิณกทุกข์ ค. นิพัทธทุกข์ ง. สหคตทุกข์ |
| ๓๗. | นิพัทธทุกข์ คือทุกข์ประจำวัน หมายถึงข้อใด ? ก. ความหิว ข. ความเสียใจ ค. ความเจ็บป่วย ง. ความแก่ |
| ๓๘. | ความหิว หนาว ร้อน เป็นต้น จัดเป็นทุกข์อะไร ? ก. สภาวทุกข์ ข. วิปากทุกข์ ค. นิพัทธทุกข์ ง. พยาธิทุกข์ |
| ๓๙. | พยาธิทุกข์ หมายถึงทุกข์ในข้อใด ? ก. ปวดศรีษะ ข. ความโศกเศร้า ค. ความหิว ง. ความแก่ |
| ๔๐. | สันตาปทุกข์ ทุกข์เพราะถูกอะไรเผา ? ก. พระอาทิตย์ ข. ไฟ ค. กิเลส ง. ความหิว |
| ๔๑. | วิปากทุกข์ คือทุกข์ที่เป็นผลของกรรมชั่ว หมายถึงข้อใด ? ก. ความเดือดร้อนใจ ข. ความเจ็บป่วย ค. ความเกิด ง. ความแก่ |
| ๔๒. | สหคตทุกข์ คือทุกข์ไปด้วยกัน หมายถึงข้อใด ? ก. มีลาภเสื่อมลาภ ข. มียศเสื่อมยศ ค. มีสุขแล้วตกทุกข์ ง. ถูกทุกข้อ |
| ๔๓. | อนัตตตา คือความเป็นอนัตตาแห่งสังขาร หมายถึงข้อใด ? ก. ไม่เที่ยง ข. เป็นทุกข์ ค. ไม่ใช่ตัวตน ง. ถูกทุกข้อ |
| ๔๔. | อะไรปิดบังไว้ จึงมองไม่เห็นอนัตตา ความเป็นอนัตตาแห่งสังขาร ? ก. มานะ ข. อิริยาบถ ค. สันตติ ง. ฆนสัญญา |
| ๔๕. | สังขารเป็นอนัตตา โดยเป็นสภาวะหาเจ้าของไม่ได้ คือข้อใด ? ก. นั่นมิใช่ของเรา ข. นั่นมิใช่เรา ค. นั่นมิใช่ตนของเรา ง. ถูกทุกข้อ |
| ๔๖. | ความเป็นอนัตตาแห่งสังขาร กำหนดรู้ได้อย่างไร ? ก. ไม่อยู่ในอำนาจ ข. แย้งต่ออัตตา ค. ไม่มีเจ้าของ ง. ถูกทุกข้อ |
| ๔๗. | การเห็นสังขารเป็นอนัตตา ต้องมีอะไรกำกับจึงไม่เป็นมิจฉาทิฏฐิ ? ก. สัทธา ข. สติ ค. สัมปชัญญะ ง. โยนิโสมนสิการ |
| ๑. | วิราคะ มีความหมายตรงกับข้อใด ? ก. ความสงบ ข. ความสิ้นกำหนัด ค. ความหมดจด ง. ความหลุดพ้น |
| ๒. | ธรรมที่เป็นยอดแห่งธรรมทั้งปวง เรียกว่าอะไร ? ก. วิสุทธิ ข. วิมุตติ ค. วิราคะ ง. สันติ |
| ๓. | ไวพจน์แห่งวิราคะ มีกี่อย่าง ? ก. ๔ ข. ๖ ค. ๘ ง. ๑๐ |
| ๔. | ไวพจน์แห่งวิราคะมี ๘ อย่าง ไวพจน์นั้นหมายถึงคำเช่นไร ? ก. คำแทน ข. คำถาม ค. คำตอบ ง. คำอ่าน |
| ๕. | ความหน่ายในสังขาร เป็นเหตุให้อะไรเกิดขึ้น ? ก. ความหลุดพ้น ข. ความสงบ ค. ความสันโดษ ง. ความสิ้นกำหนัด |
| ๖. | ความเมาในคำว่า มทนิมฺมทโน หมายถึงเมาอะไร ? ก. ยาบ้า ข. การพนัน ค. สุรา ง. กิเลส |
| ๗. | คำว่า ตัณหา มีความหมายตรงกับข้อใด ? ก. ความอาลัย ข. ความดับ ค. ความเมา ง. ความทะยานอยาก |
| ๘. | นิโรธ ความดับ หมายถึงอะไรดับ? ก. ตัณหา ข. จิต ค. ชีวิต ง. ไฟ |
| ๙. | วัฏฏะ ๓ หมายถึงข้อใด ? ก. โลภ โกรธ หลง ข. กิเลส กรรม วิบาก ค. ตัณหา มานะ ทิฏฐิ ง. ถูกทุกข้อ |
| ๑๐. | ข้อใด มีความหมายตรงกับคำว่า อาลัย ? ก. ความสูญเสีย ข. ความติดใจ ค. ความเศร้าโศก ง. ความผิดหวัง |
| ๑๑. | อาลัย หมายถึงความห่วงใยในเรื่องใด ? ก. รูปสวย ข. เสียงไพเราะ ค. กลิ่นหอม ง. ถูกทุกข้อ |
| ๑๒. | เพราะสิ้นกำหนัด จิตย่อมหลุดพ้นจากอะไร ? ก. อาสวะ ข. ตัณหา ค. ราคะ ง. นิวรณ์ |
| ๑. | ความหลุดพ้นด้วยอำนาจแห่งใจ เป็นวิมุตติใด ? ก. เจโตวิมุตติ ข. ปัญญาวิมุตติ ค. สมุจเฉทวิมุตติ ง. นิสสรณวิมุตติ |
| ๒. | วิมุตติ ความหลุดพ้น หมายถึงหลุดพ้นจากอะไร ? ก. อาสวะ ข. ตัณหา ค. อุปาทาน ง. มิจฉาทิฏฐิ |
| ๓. | ความหลุดพ้นด้วยอำนาจแห่งปัญญา เป็นวิมุตติใด ? ก. เจโตวิมุตติ ข. ปัญญาวิมุตติ ค. สมุจเฉทวิมุตติ ง. นิสสรณวิมุตติ |
| ๔. | ความหลุดพ้นด้วยอำนาจพิจารณาไตรลักษณ์ จัดเป็นวิมุตติใด ? ก. เจโตวิมุตติ ข. ปัญญาวิมุตติ ค. ตทังควิมุตติ ง. วิกขัมภนวิมุตติ |
| ๕. | วิมุตติใด จัดเป็นโลกิยะ ? ก. ตทังควิมุตติ ข. สมุจเฉทวิมุตติ ค. ปฏิปัสสัทธิวิมุตติ ง. นิสสรณวิมุตติ |
| ๖. | วิขัมภนวิมุตติ เป็นความหลุดพ้นด้วยอำนาจอะไร ? ก. ฌาน ข. ญาณ ค. สัทธา ง. ปัญญา |
| ๗. | ผู้ปฏิบัติธรรมหลุดพ้นชั่วคราวด้วยอำนาจกำลังฌานจัดเป็นวิมุตติใด ? ก. ตทังควิมุตติ ข. วิกขัมภนวิมุตติ ค. สมุจเฉทวิมุตติ ง. นิสสรณวิมุตติ |
| ๘. | ความหลุดพ้นจากกิเลสด้วยอริยมรรค จัดเป็นวิมุตติใด ? ก. ตทังควิมุตติ ข. วิกขัมภนวิมุตติ ค. สมุจเฉทวิมุตติ ง. นิสสรณวิมุตติ |
| ๙. | ความหลุดพ้นด้วยข่มไว้นั้น หมายถึงข่มอะไร ? ก. ตัณหา ข. ราคะ ค. นิวรณ์ ง. อุปาทาน |
| ๑๐. | ความหลุดพ้นด้วยสงบราบ เป็นวิมุตติใด ? ก. เจโตวิมุตติ ข. ปัญญาวิมุตติ ค. ปฏิปัสสัทธิวิมุตติ ง. นิสสรณวิมุตติ |
| ๑๑. | วิมุตติใด จัดเป็นโลกุตตระ ? ก. สมุจเฉทวิมุตติ ข. ปฏิปัสสัทธิวิมุตติ ค. นิสสรณวิมุตติ ง. ถูกทุกข้อ |
| ๑. | วิสุทธิ แปลว่าอะไร ? ก. ความหมดจด ข. ความหลุดพ้น ค. ความสิ้นกำหนัด ง. ความสงบ |
| ๒. | ความหมดจดในพระพุทธศาสนา จะมีได้ด้วยวิธี ? ก. ตัดกรรม ข. สะเดาะเคราะห์ ค. สร้างปัญญา ง. ทำบุญล้างบาป |
| ๓. | วิสุทธิ คือความหมดจด ใครบันดาลให้ได้ ? ก. ตนเอง ข. พระพรหม ค. โหราจารย์ ง. เทพเจ้า |
| ๔. | ความบริสุทธิ์ภายใน ย่อมมีได้ด้วยอะไร ? ก. ศีล ข. สมาธิ ค. ปัญญา ง. ภาวนา |
| ๕. | ไม่ฆ่าสัตว์ เป็นวิสุทธิใด ? ก. ศีลวิสุทธิ ข. จิตตวิสุทธิ ค. ทิฏฐิวิสุทธิ ง. กังขาวิตรณวิสุทธิ |
| ๖. | บำเพ็ญสมาธิได้ฌาน จัดเป็นวิสุทธิใด ? ก. สีลวิสุทธิ ข. จิตตวิสุทธิ ค. ทิฏฐิวิสุทธิ ง. ญาณทัสสนวิสุทธิ |
| ๗. | มีความเห็นถูกต้องตามหลักศาสนา จัดเป็นวิสุทธิใด ? ก. สีลวิสุทธิ ข. จิตตวิสุทธิ ค. ทิฏฐิวิสุทธิ ง. กังขาวิตรณวิสุทธิ |
| ๘. | ญาณหยั่งเห็นความเกิดดับแห่งสังขาร จัดเป็นญาณอะไร ? ก. อุทยัพพยญาณ ข. ภังคญาณ ค. อาทีนวญาณ ง. นิพพิทาญาณ |
| ๙. | ญาณหยั่งเห็นสังขารว่าเป็นทุกข์ จัดเป็นญาณอะไร ? ก. อุทยัพพยญาณ ข. ภังคญาณ ค. อาทีนวญาณ ง. นิพพิทาญาณ |
| ๑๐. | อริยมรรคใด สงเคราะห์เข้าในจิตตวิสุทธิ ? ก. สัมมาสังกัปปะ ข. สัมมากัมมันตะ ค. สัมมาสมาธิ ง. สัมมาวาจา |
| ๑๑. | อริยมรรคใด สงเคาระห์เข้าในทิฏฐิวิสุทธิ ? ก. สัมมาสังกัปปะ ข. สัมมาสติ ค. สัมมาสมาธิ ง. สัมมาวายามะ |
| ๑๒. | วิสุทธิที่ทำให้ข้ามพ้นความสงสัย เรียกว่าอะไร ? ก. สีลวิสุทธิ ข. จิตตวิสุทธิ ค. ทิฏฐิวิสุทธิ ง. กังขาวิตรณวิสุทธิ |
| ๑๓. | กามคุณ ๕ ได้ชื่อว่าโลกามิส เพราะเหตุใด ? ก. เป็นสิ่งสวยงาม ข. เป็นที่นิยม ค. เป็นสิ่งล่อใจ ง. เป็นสิ่งจำเป็น |
| ๑๔. | วิปัสสนาญาณ มีกี่อย่าง ? ก. ๗ ข. ๘ ค. ๙ ง. ๑๐ |
| ๑๕. | วจีสุจริต จัดเข้าในมรรคใด ? ก. สัมมาวาจา ข. สัมมากัมมันตะ ค. สัมมาวายามะ ง. สัมมาสติ |
| ๑. | ธรรมใด ส่งเสริมให้เกิดสันติสุข ? ก. สุจริต ข. บุญกิริยาวัตถุ ค. อคติ ง. พรหมวิหาร |
| ๒. | ข้อใด ทำให้เกิดสันติภายนอก ? ก. ศีล ข. สมาธิ ค. ปัญญา ง. เมตตา |
| ๓. | ความสงบภายนอก เกิดขึ้นทางใด ? ก. กายและวาจา ข. กายและใจ ค. วาจาและใจ ง. กาย วาจา และใจ |
| ๔. | บุคคลถูกอะไรขัดขวาง จึงไม่เกืดความสงบ ? ก. รูปสวย ข. เสียงไพเราะ ค. กลิ่นหอม ง. ถูกทุกข้อ |
| ๕. | โลกามิส ได้แก่อะไร ? ก. กามกิเลส ข. กามคุณ ค. กามราคะ ง. กามสังโยชน์ |
| ๑. | ข้อใด กล่าวความหมาย สอุปาทิเสสนิพพานได้ถูกต้อง ? ก. กิเลสดับ ข. ชีวิตดับ ค. กิเลสดับชีวิตอยู่ ง. กิเลสอยู่ชีวิตดับ |
| ๒. | ข้อใด กล่าวความหมายของ อนุปาทิเสสนิพพานได้ถูกต้อง ? ก. สิ้นชีวิต ข. สิ้นกิเลส ค. สิ้นกิเลสชีพไม่สิ้น ง. สิ้นกิเลสชีพสิ้น |
| ๓. | อาการดับแห่งอนุปาทิเสสนิพพาน เปรียบได้กับอะไร ? ก. ไฟสิ้นเชื้อ ข. ไฟไหม้ฟาง ค. เชื้อไฟ ง. ควันไฟ |
| ๔. | ข้อใด กล่าวความหมายพระนิพพานได้ถูกต้องที่สุด ? ก. ดับโลภ ข. ดับหลง ค. ดับโกรธ ง. ดับกิเลส |
| ๕. | พระพุทธดำรัสว่า "ภิกษุเธอจงหวิดเรือนี้" เรือในที่นี้หมายถึงอะไร ? ก. วัตถุ ข. สัตว์ ค. อัตภาพ ง. กิเลส |
| ๖. | พระพุทธดำรัสตรัสให้หวิดเรือนั้น เพื่อให้เบาจากอะไร ? ก. โลภ ข. หลง ค. โกรธ ง. กิเลส |
| ๗. | อุปมาว่า ไฟสิ้นเชื้อแล้วย่อมดับไปเอง กล่าวถึงเรื่องใด ? ก. ฌาน ข. สมาบัติ ค. นิพพาน ง. อภิญญา |
| ๘. | คำว่า มีลูกศรอันถอนแล้ว เป็นคุณสมบัติของใคร ? ก. พระโสดาบัน ข. พระสกทาคามี ค. พระอนาคามี ง. พระอรหันต์ |
| ๙. | วงจารแห่งทุกข์ใด ที่พระนิพพานดับได้เด็ดขาด ? ก. กรรม ข. กิเลส ค. วิบาก ง. ถูกทุกข้อ |
| ๑๐. | นิพพาน มีกี่อย่าง ? ก. ๒ ข. ๔ ค. ๖ ง. ๘ |
| ๑๑. | จุดหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนาคืออะไร ? ก. ฌาน ข. สมาบัติ ค. นิพพาน ง. อภิญญา |
